Gruzja, malowniczy kraj położony na styku Europy i Azji, przez wieki łączył różne kultury, tradycje i smaki. Jej kulinarny krajobraz jest równie zróżnicowany i bogaty, jak górskie pejzaże i długie, wstęgowe rzeki, które przecinają ten kraj. Od mocno przyprawionych potraw mięsnych po proste, ale intensywne smaki warzyw – kuchnia gruzińska ma wszystko, czego potrzeba, aby zadowolić podniebienie każdego miłośnika jedzenia.
1. Khachapuri Jednym z najbardziej charakterystycznych i popularnych dań w kuchni gruzińskiej jest khachapuri. To rodzaj chleba wypełnionego serem, który jest pieczony do złotego koloru. Istnieje wiele regionalnych wariantów khachapuri. Najsłynniejszym jest „Adjarski khachapuri”, który ma kształt łodzi i jest wypełniony mieszanką sera, masła i surowego jajka. Podczas jedzenia skorupka chleba jest oderwana i maczana w serowym nadzieniu, co daje niesamowite wrażenie smakowe.
2. Chinkali Chinkali to gruzińskie pierożki, które są wypełnione surowym mięsem i przyprawami. Tradycyjnie były one robione z baraniny, ale dzisiaj można je znaleźć także z wołowiną, wieprzowiną czy kurczakiem. Chinkali są gotowane w dużej ilości wody, a następnie podawane gorące. Charakterystyczna jest technika jedzenia chinkali – trzyma się je za „ogonek”, gryzie się bok, aby wypić bulion, a następnie zjada resztę pierożka.
3. Mtsvadi Mtsvadi to gruziński szaszłyk, tradycyjnie robiony z baraniny lub wołowiny. Mięso jest marynowane w czerwonym winie, cebuli i przyprawach, a następnie nadziewane na rożen i pieczone nad ogniem. Podaje się go z tradycyjnym gruzińskim sosem tkemali, który jest robiony z suszonych śliwek, czosnku, przypraw i ziół.
4. Lobio Lobio to danie na bazie czerwonej fasoli, które jest gotowane z dużą ilością przypraw, takich jak kmin rzymski, kolendra i czosnek. Może być podawane zarówno na gorąco, jak i na zimno, często z białym chlebem i cebulą.
5. Churchkhela Churchkhela to tradycyjny gruziński deser, który jest robiony z orzechów włoskich lub orzechów laskowych, które są nadziewane na nić i zanurzane w gęstym syropie winogronowym, a następnie suszone na słońcu. Ma kształt podobny do kija i jest często nazywana „gruzińską Snickers”.
6. Kharcho Kharcho to aromatyczna zupa na bazie wołowiny, która jest gotowana z ryżem, orzechami włoskimi i dużą ilością przypraw. Charakterystyczny smak kharcho pochodzi od suszonych śliwek i kminu rzymskiego.
7. Satsivi Satsivi to tradycyjne danie świąteczne, które jest robione z kurczaka lub indyka w gęstym sosie z orzechów włoskich. Sos jest przyprawiony mieszanką przypraw, takich jak korzeń kolendry, czosnek, safran i papryka. Satsivi jest często podawane na zimno, choć może być również podgrzewane i podawane jako gorące danie główne. Jest to potrawa, która ma bogate i złożone smaki, idealnie łączące orzechy i przyprawy.
8. Pkhali Pkhali to rodzaj wegetariańskiego pastetu, który jest robiony z różnych warzyw, takich jak szpinak, bakłażan czy buraki, zmieszanych z orzechami włoskimi, czosnkiem, octem i przyprawami. Jest to danie, które można podawać jako przekąskę na zimno, często uformowane w małe kulki i posypane ziarnami granatu.
9. Badrijani Nigvzit To danie składa się z plastrów smażonego bakłażana, które są nadziewane mieszanką orzechów włoskich, czosnku i przypraw. Bakłażany są zwijane, a następnie podawane z sosem z orzechów włoskich. Jest to przekąska, która jest równie piękna, co smaczna, idealna do podania na specjalne okazje.
10. Jonjoli Jonjoli to kiszone pączki i pędy pewnych gatunków drzew. Mają one charakterystyczny kwaśny smak i chrupiącą konsystencję. W Gruzji są często podawane jako przekąska lub dodatek do innych potraw, zwłaszcza w okresie wczesnej wiosny.
11. Tklapi Tklapi to gruziński „placek” z suszonych owoców, zwykle robiony z puree śliwkowego lub morelowego, które jest rozsmarowywane na płasko i suszone na słońcu. Jest stosowany jako składnik w wielu potrawach lub spożywany samodzielnie jako przekąska.
12. Elarji Elarji to tradycyjne danie z regionu Megrelia w Gruzji, które składa się z gęstej mieszanki kukurydzy i sera sulguni. Ma konsystencję podobną do risotto i jest często podawane jako dodatek do innych potraw.
13. Matsoni Matsoni to tradycyjny gruziński jogurt. Ma konsystencję półpłynną i lekko kwaśny smak. Jest często używany w potrawach, takich jak zupy czy sosy, ale można go również spożywać samodzielnie z dodatkiem miodu czy owoców.
14. Gomi Gomi to tradycyjna potrawa z regionu Megrelia, podobna do polenty. Jest przygotowywana z białej mąki kukurydzianej i serwowana z masłem i serem sulguni.
Kuchnia gruzińska, z jej bogactwem smaków, aromatów i kolorów, to prawdziwa uczta dla zmysłów. Każda z tych potraw opowiada historię o tradycjach, kulturze i ludziach tego niezwykłego kraju. Dla tych, którzy mają okazję odwiedzić Gruzję, próbowanie miejscowych potraw jest nieodłącznym elementem podróży. Dla tych, którzy nie mają takiej możliwości, eksperymentowanie z gruzińskimi przepisami w domu może być równie satysfakcjonujące. Jedno jest pewne: kuchnia gruzińska ma potencjał, aby zachwycić każdego.
15. Pelamushi Pelamushi to gruziński deser przygotowywany z gęstego syropu winogronowego, mąki kukurydzianej i orzechów włoskich. Jest to specjał często podawany podczas świąt i specjalnych okazji. Ma konsystencję galaretki i jest zwykle posypany orzechami włoskimi na wierzchu.
16. Ghomi z svanetian salt Ghomi, podobne do gomi, to tradycyjna potrawa składająca się z mąki kukurydzianej. Jednak specyfiką tego dania jest to, że jest podawane ze svanetian salt – tradycyjną mieszanką soli i przypraw charakterystyczną dla regionu Svanetia w Gruzji. Mieszanka ta zawiera suszone zioła, takie jak niebieska fenkułowa trawa, oraz inne lokalne przyprawy.
17. Kupati Kupati to gruzińska kiełbasa przygotowywana z wieprzowiny i baraniny. Mięso jest przyprawione mieszanką przypraw, takich jak czosnek, papryka i kolendra, a następnie nadziewane w jelita i pieczone nad ogniem. Jest to popularna przekąska podczas gruzińskich grillów i pikników.
18. Shkmeruli Shkmeruli to tradycyjne danie z regionu Racha w Gruzji. Składa się z kurczaka smażonego w mleku czosnkowym. Mimo że składniki mogą wydawać się proste, połączenie smaków jest wyjątkowo satysfakcjonujące.
19. Tashmijabi Pochodzące z regionu Svanetia, tashmijabi to prosta potrawa przygotowywana z ziemniaków i sera. Ziemniaki są przecierane do konsystencji puree, a następnie mieszane z miejscowym serem, tworząc gęstą, lepką masę.
20. Gebjalia Gebjalia to danie z regionu Samegrelo, które składa się z rulonów sera w kwaśnym mleku, polane sosami czosnkowymi. Jest to potrawa o delikatnej konsystencji i bogatym smaku, często podawana jako przekąska lub deser.
Kuchnia gruzińska jest pełna różnorodności, od prostych, wiejskich potraw po wyrafinowane specjały dla prawdziwych smakoszy. Jej głębokie korzenie w tradycjach i kulturze Gruzji sprawiają, że jest to kuchnia nie tylko smaczna, ale także pełna historii i symboliki. Wielu podróżników uważa, że prawdziwa esencja kraju objawia się w jego jedzeniu, a Gruzja z pewnością nie jest wyjątkiem od tej zasady. Jej kuchnia to podróż przez różne regiony, kultury i epoki, które łączą się w harmonijną symfonię smaków.
21. Ajapsandali Ajapsandali to klasyczne danie wegetariańskie z Gruzji, które łączy w sobie bakłażany, papryki, pomidory, cebulę i dużą ilość ziół i przypraw. To aromatyczne, bogate danie jest często podawane jako główne danie lub dodatek do mięsnych potraw, zwłaszcza w cieplejszych miesiącach.
22. Tolma Chociaż tolma jest popularna w wielu kuchniach Bliskiego Wschodu i Kaukazu, gruzińska wersja tej potrawy ma swój własny, unikalny charakter. Składa się z nadziewanych warzyw, takich jak papryki lub liście winogron, które są wypełnione mieszanką mięsa i ryżu, a następnie gotowane w sosie pomidorowym.
23. Khinkali z grzybami Choć tradycyjne khinkali są nadziewane mięsem, istnieje również wiele wariantów wegetariańskich tej popularnej potrawy. Wersja z grzybami jest szczególnie popularna wśród tych, którzy poszukują lżejszej alternatywy dla tradycyjnych pierożków mięsnych. Grzyby dodają głębokości smaku i satysfakcji tej wersji khinkali.
24. Kuchmachi Kuchmachi to tradycyjne danie przygotowywane z drobnych części mięsa, takich jak wątroba, serce i nerki. Są one smażone z cebulą i przyprawami, a następnie podawane z orzechami włoskimi i granatem. Jest to danie o intensywnym smaku, które często pojawia się na gruzińskich stołach podczas specjalnych okazji.
25. Tsitsila Tabaka Tsitsila Tabaka to klasyczny sposób przygotowywania kurczaka w Gruzji. Kurczak jest „otwarty” i smażony pod ciężarem, aby uzyskać chrupiącą skórkę i soczyste mięso. Podawany jest z sosem tkemali lub innymi tradycyjnymi sosami.
26. Natakhtari Natakhtari to tradycyjny gruziński napój gazowany o smaku cytrynowym. Choć nie jest to danie, jest to ulubiony napój wielu Gruzinów i stanowi idealne uzupełnienie wielu tradycyjnych potraw.
27. Bazhe Bazhe to sos przygotowywany z orzechów włoskichi, czosnku i przypraw. Jest gęsty i aromatyczny, często służy jako sos do mięs lub jako składnik innych potraw.
Każde z tych dań jest wyjątkowe i odzwierciedla różnorodność i bogactwo kuchni gruzińskiej. Od prostych, ale satysfakcjonujących przekąsek po skomplikowane dania główne – jest coś dla każdego, kto chce odkryć smaki Gruzji. Chociaż te potrawy są tylko małą częścią tego, co kuchnia gruzińska ma do zaoferowania, stanowią doskonały punkt wyjścia dla tych, którzy chcą zagłębić się w jej kulinarny świat. W Gruzji mówi się, że jedzenie jest jednym z największych darów życia, a gruzińska kuchnia z pewnością to potwierdza.
