1. Wstęp
Prachowskie Skały (czes. Prachovské skály) to unikalne i malownicze skalne miasto położone w sercu Czeskiego Raju, które jest jednym z najważniejszych celów turystycznych w Czechach. Znajduje się w zachodniej części Wyżyny Czeskiej, około 5 km na zachód od miasta Jicin. Prachowskie Skały to fascynujący zespół skalnych formacji, które przywodzą na myśl gigantyczne budowle wzniesione przez niezwykłe istoty. Jego oryginalne kształty, tajemnicze jaskinie i imponujące panoramy przyciągają licznych turystów z całego świata.
2. Historia
2.1. Wczesne osadnictwo
Prachowskie Skały były już zamieszkane w pradziejach. W wyniku licznych wykopalisk archeologicznych odkryto tu ślady osadnictwa z epoki brązu, żelaza oraz z okresu wczesnego średniowiecza. Najstarsze znaleziska pochodzą z okresu kultury łużyckiej, której przedstawiciele zamieszkiwali te tereny około 1200–400 r. p.n.e. W wyniku badań archeologicznych odkryto także pozostałości grodu, który istniał tu we wczesnym średniowieczu.
2.2. Legenda o zbójnikach
Wokół Prachowskich Skał narosło wiele legend i podań. Jedna z nich opowiada o zbójnikach, którzy ukrywali się wśród skał i zamieszkiwali jaskinie. Skalne miasto stanowiło dla nich doskonałe schronienie przed prześladowaniami. Wśród tych zbójników najbardziej znanym był Václav Kotrč, nazywany Władcą Prachowskich Skał. W XVI wieku stworzył on potężną organizację rabusiów, której członkowie atakowali kupców i miejscową ludność. Legenda głosi, że złapany w końcu przez władze, Václav Kotrč zginął z rąk kata.
3. Geologia
3.1. Powstanie Prachowskich Skał
Prachowskie Skały są częścią tzw. Krajobrazu Chronionego Czeski Raj (czes. Chráněná krajinná oblast Český ráj). Skalne miasto utworzone jest głównie z piaskowców kredowych, które powstały na dnie morza około 95–90 milionów lat temu. W późniejszym okresie pod wpływem sił tektonicznych oraz erozji wodnej, wietrznej i mrozowej, utworzyły się niezwykłe formacje skalne o różnorodnych kształtach.
3.2. Współczesne badania
Współcześnie Prachowskie Skały są przedmiotem badań naukowców z dziedziny geologii, geomorfologii i archeologii. Szczególnie interesujące są badania związane z procesami kształtowania rzeźby terenu oraz lokalnym klimatem, które wpływają na tempo erozji i dynamikę zmian form skalnych. Prachowskie Skały są także atrakcyjnym miejscem dla naukowców z dziedziny biologii, którzy badają występujące tu gatunki roślin i zwierząt.
4. Flora i fauna
Prachowskie Skały oferują bogactwo flory i fauny, będąc siedliskiem wielu gatunków roślin, ptaków, ssaków i owadów. Wśród roślinności dominuje sosna zwyczajna oraz drzewa liściaste takie jak dąb, buk i grab. Na zboczach skalnych można spotkać cenne gatunki roślin, takie jak skalnica gronkowa, skalnica zwisła czy storzan bezlistny.
Fauna Prachowskich Skał to przede wszystkim liczne gatunki ptaków, takie jak pustułka, bocian czarny czy sóweczka. Wśród ssaków można spotkać jelenie, sarny, dziki, lisy czy zające. Przyciągają też uwagę liczne gatunki owadów, zwłaszcza motyli.
5. Atrakcje turystyczne
5.1. Szlaki turystyczne
Prachowskie Skały oferują liczne szlaki turystyczne, które prowadzą przez malownicze i różnorodne krajobrazy. Najbardziej popularnym szlakiem jest czerwony, oznaczony jako „Szlak Przełomowy”, który prowadzi przez serce skalnego miasta, oferując turystom niezapomniane widoki. Inne szlaki, takie jak niebieski, zielony czy żółty, pozwalają odkryć bardziej oddalone zakątki tego unikalnego obszaru.
5.2. Wspinaczka
Prachowskie Skały są również miejscem chętnie odwiedzanym przez wspinaczy. Wśród skalnych formacji znajduje się wiele tras wspinaczkowych o różnym stopniu trudności, zarówno dla początkujących, jak i zaawansowanych wspinaczy. Warto jednak pamiętać, że nie wszystkie formacje są dostępne do wspinaczki, a dostęp do niektórych obszarów może być ograniczony ze względu na ochronę przyrody.
5.3. Jaskinie i schronienia
Wśród formacji skalnych Prachowskich Skał znajduje się wiele jaskiń, schronisk i szczelin, które warto zwiedzić podczas wycieczki. Najbardziej znane z nich to Jaskinia Pańska, Jaskinia Kapliczka czy Schronisko Zbójnickie. Wiele z tych obiektów wiąże się z lokalnymi legendami i opowieściami o dawnych mieszkańcach tych terenów.
6. Jak dotrzeć
Do Prachowskich Skał można dotrzeć samochodem, autobusem lub pociągiem. Najbliższe miasto, Jicin, oferuje dogodne połączenia komunikacyjne z większością miast w Czechach. Od Jicin do Prachowskich Skał kursują także autobusy, a czas przejazdu wynosi około 15 minut. Dla turystów zmotoryzowanych przy wejściu na teren Prachowskich Skał znajduje się parking.
7. Zakwaterowanie i gastronomia
W okolicach Prachowskich Skał znajduje się wiele możliwości zakwaterowania, począwszy od hoteli i pensjonatów, poprzez schroniska, aż po kempingi. W związku z dużą popularnością tego miejsca warto jednak wcześniej zarezerwować nocleg.
Co do gastronomii, na terenie Prachowskich Skał oraz w okolicznych miejscowościach znajdują się restauracje, bary i kawiarnie oferujące lokalne specjały, takie jak smażone serki czy słynne czeskie piwo.
8. Podsumowanie
Prachowskie Skały to niezwykle atrakcyjne miejsce dla miłośników przyrody, historii i wspinaczki. Malownicze formacje skalne, różnorodne szlaki turystyczne oraz bogactwo flory i fauny sprawiają, że każdy turysta znajdzie tu coś dla siebie. Wyjątkowy krajobraz, tajemnicze jaskinie i dawne legendy dodają miejscu niezapomnianego klimatu.
Bez względu na pory roku, Prachowskie Skały oferują niepowtarzalne wrażenia zarówno podczas rodzinnych spacerów, jak i bardziej wymagających wędrówek czy wspinaczki. Przebywając w Czeskim Raju, warto wygospodarować czas, by odwiedzić to skalne miasto i przekonać się na własne oczy, jak zachwycająca i niezwykła jest ta część Czech.
