1. Wstęp
Skansen w Tokarni to wyjątkowe miejsce na mapie Polski, gdzie zwiedzający mają okazję przenieść się w czasie do świata kieleckiej wsi sprzed wieków. Ten fascynujący skansen etnograficzny, położony około 20 km na południowy zachód od Kielc, prezentuje bogatą kulturę, tradycje i historię regionu Świętokrzyskiego. Skansen ten jest doskonałym celem wycieczek dla rodzin, szkół oraz grup zorganizowanych, które chcą poznać życie codzienne mieszkańców kieleckiej wsi sprzed lat.
2. Historia Skansenu
Skansen w Tokarni został założony w 1957 roku przez Muzeum Wsi Kieleckiej, z inicjatywy docenta Adama Gajka i mgr. Kazimierza Wyki. Początkowo skansen zajmował powierzchnię 10 ha, na której zgromadzono około 30 obiektów. Z biegiem lat powierzchnia skansenu systematycznie wzrastała, a liczba eksponatów wzrosła do ponad 70, obejmując zarówno budynki mieszkalne, gospodarcze, jak i sakralne, a także warsztaty rzemieślnicze.
3. Eksponaty i obiekty
Architektura
Skansen w Tokarni prezentuje bogatą architekturę regionu Świętokrzyskiego, pokazując różnorodność stylów, technik budowlanych oraz materiałów używanych w przeszłości. Wśród eksponatów znajdują się dawne chaty drewniane, domy murowane, stodoły, spichlerze, obory i wiele innych obiektów gospodarczych, które oddają charakter kieleckiej wsi sprzed lat. Wiele z nich zostało przeniesionych z pierwotnych miejsc, a następnie pieczołowicie odbudowanych i wyposażonych w oryginalne przedmioty, dzięki czemu odwiedzający mogą poczuć atmosferę życia na wsi w dawnych czasach.
Gospodarstwa
W skansenie zgromadzono różne typy gospodarstw, prezentujące sposób życia rolników z różnych warstw społecznych i okresów historycznych. Są tu zarówno gospodarstwa chłopskie, jak i dworskie, co pozwala na ukazanie bogactwa kultury i tradycji regionu. Wiele z gospodarstw funkcjonuje jako „żywe muzeum”, gdzie można zobaczyć dawne prace polowe, hodowlę zwierząt oraz produkcję żywności, taką jak pieczenie chleba czy wyrób sera.
Kaplice i Kościoły
Skansen w Tokarni posiada również bogate zbiory obiektów sakralnych, które oddają religijność mieszkańców kieleckiej wsi. Znajduje się tu kilka drewnianych kościołów, kaplic oraz cmentarzy, gdzie można zobaczyć dawne nagrobki, rzeźby i inne elementy sztuki sakralnej.
Warsztaty rzemieślnicze
Jednym z najważniejszych aspektów prezentacji kultury i historii kieleckiej wsi są warsztaty rzemieślnicze, które można znaleźć w skansenie. Wśród nich są kuźnia, olejarnia, garncarnia, kowalstwo czy tkalnia, gdzie można poznać dawne techniki rzemieślnicze oraz zobaczyć narzędzia i wyroby związane z tymi zawodami. W trakcie różnych imprez organizowanych na terenie skansenu odwiedzający mogą uczestniczyć w pokazach rzemiosła oraz warsztatach edukacyjnych.
4. Edukacja i działalność kulturalna
Skansen w Tokarni pełni ważną rolę edukacyjną, oferując różnorodne zajęcia dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Wśród nich są warsztaty tematyczne, lekcje muzealne, spotkania z etnografami i historykami, a także prezentacje dawnych zawodów i technik rzemieślniczych. Skansen współpracuje również z lokalnymi szkołami, organizacjami oraz instytucjami kulturalnymi w celu promowania dziedzictwa kulturowego regionu.
5. Imprezy cykliczne
Skansen w Tokarni jest miejscem licznych imprez i wydarzeń kulturalnych, które odbywają się przez cały rok. Wśród nich warto wymienić:
- Dni Skansenu – impreza organizowana corocznie w maju, mająca na celu promocję skansenu jako miejsca edukacji, kultury i rozrywki. W trakcie Dni Skansenu organizowane są liczne warsztaty, konkursy, prezentacje dawnych zawodów oraz koncerty muzyki regionalnej.
- Świętokrzyskie Dni Dziedzictwa Kulturowego – cykliczna impreza, która odbywa się we wrześniu i ma na celu promowanie dziedzictwa kulturowego regionu świętokrzyskiego. W ramach tej imprezy organizowane są wystawy, prelekcje, koncerty oraz pokazy dawnych rzemiosł.
- Dożynki – tradycyjne święto plonów, które odbywa się na terenie skansenu we wrześniu. W trakcie dożynek można uczestniczyć w konkursach, prezentacjach dawnych zwyczajów, warsztatach oraz koncertach muzyki ludowej.
6. Praktyczne informacje
Skansen w Tokarni jest otwarty dla zwiedzających przez cały rok, z wyjątkiem poniedziałków oraz niektórych świąt. Godziny otwarcia oraz ceny biletów można sprawdzić na stronie internetowej skansenu. Na terenie obiektu dostępne są również parking, punkt informacji turystycznej, kawiarnia oraz sklep z pamiątkami.
Adres: Skansen w Tokarni, 26-220 Chęciny, ul. Kielce 89
Strona internetowa: www.skansen-tokarnia.pl
7. Podsumowanie
Skansen w Tokarni to wyjątkowe miejsce na mapie Polski, które pozwala zwiedzającym przenieść się w czasie i poznać bogactwo kultury, tradycji oraz historii kieleckiej wsi. Wizyta w skansenie to nie tylko przyjemność dla oka, ale również wartościowa lekcja etnografii i historii. Zapierające dech w piersiach krajobrazy, zachwycająca architektura oraz możliwość uczestniczenia w różnorodnych imprezach i warsztatach czynią Skansen w Tokarni atrakcją, której nie można przegapić podczas wizyty w regionie Świętokrzyskim.
